DEREITOS HUMANOS, XA ¡

O vindeiro mércores día 10 cúmprese o 66 aniversario da Declaración Universal dos Dereitos Humanos  e este EDLG vai a conmemoralo como merece tan importante data.

Temos preparada, no corredor do primeiro andar, unha pequena exposición de carteis baixo o lema "UNS TANTO E OUTROS TAN POUCO..." que nos recorda que para moitas persoas estos dereitos, a día de hoxe, non existen. E tamén podedes atopar todos os artigos que conforman esa Declaración. 

O mércores as 20.00h no Auditorio o  noso Coro Infantil dará un concerto no que tamén contaremos coa actuación do Emsemble de Clarinetes composto por profesores e alumnos.
Neste acto leeremos alguns dos artigos  da Declaración elexidos para a ocasión, en solidariedade con todos aqueles que ainda agardan a universalidade dos dereitos consagrados en dito documento.

VIDE. ESPERÁMOSVOS¡

DOBRE CONCERTO

22 Sta Icia / 25 Día Internacional contra a violencia de género   

O Día Internacional da Eliminación da Violencia contra a Muller (DIEVCM) foi aprobado pola Asemblea Xeral das Nacións Unidas o 17 de decembro de 1999. A data do 25 de novembro elixiuse para conmemorar ás irmás Mirabal (Patricia, Minerva e Mª Teresa), tres activistas políticas dominicanas asasinadas en 1960.

O EDLG súmase aos actos do Día Internacional da Eliminación da Violencia contra a Muller cunha axenda de actividades.
Este ano, o EDLG adhírese á campaña internacional de Nacións Unidas ÚNETE para poñer fin á violencia contra as mulleres e invita á comunidade escolar a participar nas actividades e actos que se van levar a cabo. ÚNETE!

Charla coloquio co compositor D. Fernando Buide Del Real.

Estrea absoluta da obra TROPOS en versión camerística, dirixida polo compositor.

Acto académico na honra de Sta Icía.

Entrega das matrículas de honra do curso pasado.

Entrega dos diplomas os gañadores do IV Concurso Creativo.

Concerto de profesores.

Concerto  de alumnos.

FERNANDO BUIDE DEL REAL

Doutor pola Universidade de Yale, estudou tamén na Universidade Carnegie Mellon de Pittsburgh e nos conservatorios de Santiago e Oviedo. Entre os seus mestres destacan Leonardo Balada e Martin Bresnick (composición), Tsiala Kvernadze e Lidia Stratulat (piano) e Donald Wilkins e Antonio Díaz Corveiras (órgano).

A súa música foi programada por formacións como a Sinfónica de Pittsburgh, Filharmónica de Minnesota, Filharmónica de Yale ou a Joven Orquesta Nacional de España, traballando con directores como Libor Pések, Paul Daniel, Osmo Vänskä, Miguel Hart-Bedoya ou Víctor Pablo Pérez.

En Galicia recibiu encargas da Real Filharmonía de Galicia e a Sinfónica de Galicia (en conmemoración do seu XX aniversario), así como dos festivais Mozart, Via Stellae, Are More ou Sen Batuta. A música de Buide programouse en festivais internacionais como o de Música e Danza de Granada, o Festival de Santander, o de música contemporánea de Alicante, Dartington (Inglaterra), Música no Claustro (Roma, Italia) ou New Music New Haven (Estados Unidos).

Foi profesor de teoría musical na Universidade de Yale así como nos conservatorios superiores de A Coruña e Vigo. Compositor en residencia na Real Academia de España en Roma, ven de gañar a VII edición do concurso de composición Aeos-BBVA.

TROPOS

O persoal universo sonoro de Fernando Buide del Real (Santiago de Compostela, 1980) foi descuberto polo público a través de obras estreadas pola Real Filharmonía de Galicia (Tropos, 2008 e Paisaxe suspendida, 2010), o Taller Atlántico Contemporáneo, o Ensemble s21 etc. Buide comezou os seus estudos musicais en Santiago para trasladarse a Oviedo, onde estudou piano, órgano e composición. Da man de Leonardo Balada chegou á Universidade Carnegie Mellon de Pittsburgh para completar o seu doutoramento na Universidade de Yale. A obra de Buide abrangue os xéneros camerístico, sinfónico, coral ou para banda. A súa estética é respectuosa coa tradición e aberta á vangarda, en tanto que Bach, Boulez ou Carter foron os seus primeiros focos de atención, especialmente polo timbre e o ritmo das súas obras, así como pola capacidade de precisión das súas linguaxes.

Segundo García del Busto “Tropos apunta cara a vellos procedementos compositivos froito do interese que mostra o autor pola música medieval. Pártese dunha célula temática moi sinxela que vai ser sometida a múltiples variantes e transformacións nun curso musical articulado en dúas seccións que se suceden sen solución de continuidade e que se diferencian basicamente no seu perfil rítmico: mentres que a primeira presenta unha rítmica un tanto laxa, con frecuentes cambios de pulsión, na segunda atopamos unha pulsión máis fixa que confire ao discurso maior continuidade motora”.

Buide non é un deses compositores perezosos que van por aí escribindo ‘adagios’ a base de solos instrumentais e moitos silencios; senón que traballou a fondo estes sete minutos de música, acadando un tempo animado e sen concesións á languidez.

A versión de cámara de Tropos interpretada neste concerto foi realizada por Fernando Buide expresamente para esta formación camerística (frauta, óboe, clarinete, clarinete baixo, viola, violoncello e piano). É importante mencionar o coñecemento dos recursos orquestrais que amosa o autor, tanto na súa versión orquestral orixinal como na súa versión de cámara que hoxe escoitamos aquí (na que consigue transmitir toda a esencia da obra orixinal) e sobre todo a capacidade para atrapar a concentración do ouvinte.

                                                                         PROGRAMA

-Tropos de Fernando Buide Del Real, versión para grupo de cámara, (estrea absoluta)   

  Fernando Buide, director     

 *Grupo de Cámara: Olalla Pantín López (frauta), Saleta Rey Daporta (óboe), Iván Martinez Sábio (clarinete), José Ramón Saborido Roca (clarinete baixo), Diego Segade Blanco (viola), Maika Novoa Ares (cello), Miguel Fontenla Portas (piano)

- Se fué mi amigo de Carlos López Vila piano

- La pelota saltarina se escapó de Natalia Álvarez Nieto piano

- Meigallo da lúa de Anxo Fernández Arias, piano

- Fantasía nº1, opus 3 de Luís Álvarez Cabado, piano

Un Castelao oculto dende 1936

·         A familia Paramés descobre un debuxo descoñecido do artista de Rianxo

Non cabe dúbida de que Paramés, o fundador da imprenta do seu mesmo nome inaugurada en Ferrol no ano 1921, gardaba dentro de si o mellor de canto a tradición atribúe aos que dedicaron a súa vida, en tempos sen dúbida heroicos, a converter en letra imprimida os sonos dos demais. Sentía unha verdadeira paixón pola literatura e polas artes. E tamén pola liberdade, como subliña a súa neta María del Pilar, que leva anos tratando de sacar do esquecemento a poliédrica figura do seu avó. Un avó ao que non chegou a coñecer, e entre cuxos papeis apareceu agora, entre outros centos de inéditos, un debuxo de Castelao.
Paramés (Emilio Paramés González, era o seu nome completo) nacera, explica a súa neta, en terras pontevedresas, a finais do século XIX, no seo dunha familia rural de escasos recursos económicos. Emigrou a Cuba moi novo, como tantos e tantos galegos da súa xeración, e tras o seu regreso a España pasou un tempo en Madrid, que foi a cidade na que probablemente aprendeu o oficio de impresor ou onde -se é que o oficio xa o aprendera en Cuba- aprendeu a xestionar unha imprenta. É posible que alí coñecese a Cambó, a quen fixo un retrato.

En 1921 Emilio Paramés encontrábase xa en Ferrol, porque ese foi o ano no que abriu as portas da súa imprenta. A partir de entón converteuse nunha figura de referencia, dende a cidade, no ámbito cultural galego... e non só no galego. Pero non como creador, aínda que tamén el escribía e debuxaba, senón como impulsor de todo tipo de iniciativas. Podería, neste sentido, establecerse un paralelismo, quizais, coa figura de Fontenla Leal, o ferrolano que co seu calado pero incesante labor, desenvolvido fundamentalmente dende Cuba, impulsou tanto o nacemento da Real Academia Galega coma a composición do Himno de Galicia.
Agora a súa neta Pilar encontrou os dous cadernos nos que Emilio Paramés foi reunindo, ao longo dos anos, debuxos e manuscritos dos seus amigos. Nun deles encóntrase o debuxo de Castelao. E noutro textos como o de Xaime Quintanilla Martínez. Todo parece indicar que tras falecer Paramés en 1935, a súa viúva os ocultou ao estalar a Guerra Civil.

La Voz de Galicia- Ferrol- 09-11-2014

Interpretando mazás

Si, unha mazá é simplemente unha mazá. Por outro lado, se lle preguntásemos a alguén que é unha mazá, a maior parte da xente responderíanos que é unha froita. Pero se lle preguntásemos a un biólogo nos precisaría que é unha froita pomácea comestible. Se a pregunta fose dirixida a un froiteiro, diríanos que é un termo moi xeral, que se a reineta, que se a golden...Un físico vería unha esfera achatada polos polos, algo así como a terra e non deixaría de mencionar a Newton e a gravidade. Esta resposta sería sen dúbida diferente no caso dun relixioso para o que a mazá é o símbolo da orixe do pecado por mor de Adán e Eva. Se continuásemos infatigablemente na nosa busca da mellor resposta a que é unha mazá, poderíamos falar con pintores que nos ilustrarían sobre a importancia desta froita nos bodegóns, así como das infinitas tonalidades posibles da cor verde. Sen dúbida, os afeccionados aos contos recordaríannos que a mazá foi a perdición de Brancaneves e pola contra os informáticos seguidores de Steve Jobs insistirían en que é o elemento identificativo do mellor ordenador. Os máis viaxados non deixarían pasar a ocasión de volver contar por enésima vez a súa viaxe á "gran mazá" tras cruzar o charco. Os anglófilos devolveríannos a pregunta dicindo, " sabías que a noz da garganta se chama en inglés "Adam's apple? “.

Pois ben, todos estas persoas terían que renderse á evidencia de que se ao que lle preguntásemos fora un neno, nos respondería que simplemente é unha froita. Ademais este neno seguro que tería claro se lle apetecería comer unha determinada mazá ou non. Chegado a este punto, a miña acientífica, ignorante e atrevida explicación do dito anteriormente é que un neno aínda non chegou a estar tan condicionado polas súas experiencias e xulga as cousas dun xeito simple, sen condicionar e global.

Traslademos este exemplo á música. Onde antes falabamos de mazás agora falemos de música e empecemos a pensar en exemplos con distintas ópticas ou achegamentos a calquera música por parte de diferentes persoas/gremios. Sen dúbida un instrumentista, cando oe ou toca unha peza na que soa o seu instrumento presta unha atención máxima ao timbre e sonoridade do propio instrumento. É dicir ás súas dinámicas, articulacións e demais cuestións técnicas do instrumento en cuestión. Posiblemente se esta mesma peza leva un acompañamento de piano, este acompañamento sería o foco de atención de calquera pianista que escoitase tal música. Continuando coa idea, un compositor non poñería tanta atención a estas cuestións instrumentais ou terreais. Un compositor aplicaría os seus cinco sentidos a escoitar, entender e gozar o verdadeiro sentido da composición, da obra; véxase melodía, forma, celulas rítmicas, contrapunto, etc. Pola súa banda, un especialista en harmonía pola súa banda, poñería a lupa na formación de acordes, os seus enlaces, cadencias e as modulacións tonais. No club dos raros poderiamos falar daquel afinador de pianos que valoraría se os seus servizos deberían ser requiridos ou non; tamén habería algún experto en acústica que se formularía se o auditorio ten un exceso de "rever" ou se se necesitaría algún panel reflector. Tamén poderiamos acusar de raros o musicólogo que reflexionara sobre a época e situación histórica daquelas melodías e mesmo poderiamos chegar a cuestionar o propietario do selo discográfico, agora caído en desgraza, que estaría a taxar a canto podería ir o quilo de semicorcheas daquela música.

Se queremos seguir aventurandonos no vasto e ignoto territorio da hipótese creativa, poderiamos chegar a imaxinarnos un físico traducindo a música en frecuencias, lonxitudes de onda e ecuacións indescifrables. Aínda así, sería discutible se ese físico sería tan raro como o médico ao que escoitar a música pensase na grandeza do oído humano e en quen lle tería posto aqueles nomes tan ridículos de estribo, bigornia, cóclea e non sei que máis.

Chegados a este punto, debemos de explicar este paralelismo entre mazás e música e buscar a conexión entre ambas as dúas ideas. Este paralelismo pretende facernos reflexionar sobre que, en ambos os dous casos, as persoas tendemos a ver, valorar e xulgar as cuestións a partir da nosa propia óptica e experiencia. No caso da mazá todos estes estrambóticos e esaxerados puntos de vista enunciados previamente, contrastan coa figura do neno que simboliza o espontáneo e o natural. O neno ve a mazá na súa globalidade e ademais dun xeito "aparentemente intuitivo" sabe se lle gusta ou non. No caso da música, todos estes puntos de vista parciais dos intérpretes, compositores, etc, tamén contrastan cun público que escoita a música como un todo e en xeral, non analiza todos estes aspectos do feito musical. As persoas que escoitan un concerto non necesitarán unha reflexión profunda e analítica para saber se lles gustou o que oíron.

Esta reflexión condúcenos entón a valorar cal é o papel dun verdadeiro intérprete. A conclusión é que sería desexable que o intérprete estudase unha partitura dende todos os puntos de vista anteriormente mencionados e outros por citar. Todos estes distintos achegamentos a unha música conduciríano a coñecer e entender mellor unha obra nos seus distintos aspectos. Sen dúbida será enriquecedor oír a opinión do froiteiro, tamén do musicólogo que situara a obra no seu contexto, do dietista que explique sobre de vitaminas e antioxidantes, do compositor e ata do verme da mazá de ser o caso!. E o que sería aínda mellor, sería que este intérprete global fose aprendendo de todos eles e converténdose el mesmo nun pouco froiteiro, un pouco físico, algo pintor e que sobre todo, sobre todo... que non deixase tamén de ser neno.

Con toda esta bagaxe, con todos estes puntos de vista, con esta visión calidoscópica, poderiamos realmente chegar a ter unha estudo profundo, fundamentado e enriquecedor sobre a música. O curioso do asunto, é que este achegamento multitarefa a unha realidade musical, finalmente se debería de traducir nunha interpretación unívoca e clara que se ofrecerá a un público que non necesita distinguir as costuras deste máxico conglomerado. Non obstante, o oínte como xa se díxo, saberá perfectamente se gozou ou non da interpretación.

Para aqueles devotos do twitter que a estas alturas estarán a dicir que todo isto se podería resumir en: "os intérpretes deben estudar a música afondando nos seus distintos aspectos para así poder ofrecer unha interpretación coherente e completa que o público valorará dun modo máis natural"

Repito, para aqueles devotos do breve e do twitter que presumen de que todo se pode resumir nos seus 118 carácteres twitteros, direilles que toda a música occidental está escrita con só sete carácteres!.

E falando de ti... ti que pensas cando ves unha mazá?. Se a partir de hoxe e despois de ler isto, cando vexas unha mazá pensas en música, se cando vexas no futuro unha mazá pensas no complexo e creativo da arte da interpretación, se pensas iso... entón eu de ti preocuparíame. Aínda Que iso si, grazas!

Pablo Coria

Profesor de Frauta Traveseira do Conservatorio Profesional "Xoán Montes" de Lugo

Informe do IGE sobre a lingua galega

 A Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria valora positivamente a información do Instituto Nacional de Estadística (INE) relativa á lingua galega que fixo público o Instituto Galego de Estatística (IGE) no seu web www.ige.eu. Trátase de datos sobre coñecemento e uso do galego extraídos do Censo de Poboación e Vivendas do INE, que revela que un 89,1% da poboación usa o galego en maior ou menor medida na súa vida diaria. Esta porcentaxe obtense da suma de quen o usa en exclusiva (un importante 43,8%) e quen o usa a carón do castelán (45,3%) e supón un incremento de dous puntos con respecto ao obtido na mesma enquisa no ano 2001.

Uso e coñecemento do galego
A comparación dos datos do 2011 coa mesma fonte do ano 2001 revela un aumento das persoas que se desenvolven habitualmente nas dúas linguas cooficiais de Galicia. Así, son cada vez máis numerosas as persoas que se expresan de xeito natural e espontáneo en calquera das dúas linguas, por considerarse con competencia para facelo, o que consolida tendencias que se viñan presentando noutras enquisas anteriores.

En canto aos datos de coñecemento da lingua propia de Galicia, revelan, en liña con outros estudos previos, que a comprensión do galego é case universal (98,6%) e que máis do 90% da poboación (90,8%) se encontra a si mesma capacitada para falalo. A pesar do incremento considerable da inmigración que se produciu entre os anos 2001 e 2011 (con 77410 persoas estranxeiras máis), a porcentaxe de poboación que declara saber falar o galego mantense practicamente nas mesmas porcentaxes neste período.

Xa voltamos¡

Sons e perfumes, Claudio Aquiles,
xiran ao aire da noite fermosa.
Ti sabes onde erra un son de rosa, 
un recendo raro de añafiles
con sordina, de crótalos sutís
e lúa de guitarras. Preguiceira
a túa orquestra, bolboreta a bolboreta,
ata noventa ábrenche os seus atrís.
Iberia, Andalucia, España en sonos,
lentas granadas, fráxiles Sevillas, 
Giraldas tres por oito, altas Comares.
E metais en flor, celestes paus
elevan o nivel das meixelas
bágoas de caraveis e azares.


Poema de Gerardo Diego a C.A. Debussy (1936)

Eugenia Osterberger Luard

O Centro Galego de Arte Contemporánea, da Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria, acolleu este serán un acto divulgativo dunha figura histórica aínda amplamente descoñecida: a compositora galega Eugenia Osterberger, autora dun importante repertorio vocal e pianístico, na liña doutros autores musicais da época como Pascual Veiga ou o mestreChané.

Durante a presentación, que correu a cargo da secretaria xeral de Igualdade e do secretario xeral de Cultura, Susana López Abella salientou a importancia da recuperación e divulgación desta figura para “poñer en valor a memoria histórica feminina de Galicia e engadir o noso grao de area para dotar as xeracións actuais de referentes femininos que ofrezan usos e valores onde teña cabida a igualdade entre mulleres e homes”.

Unha lectura máis completa da historia musical de Galicia

A contribución de Osterberger ao legado musical galego, en palabras do secretario xeral de Cultura, “obríganos a facer unha lectura máis completa da historia musical de Galicia de finais do século XIX”. Anxo Lorenzo tamén manifestou o convencemento de que as súas obras serán incorporadas, cada vez máis, aos repertorios actuais.

Estes mesmos obxectivos foron os que motivaron as investigadoras Rosario Martínez e Beatriz López-Suevos a iniciar a tarefa de divulgación da vida e da obra compositora, aínda escasamente coñecida mesmo no ámbito dos intérpretes musicais. No seu relatorio, Rosario Martínez contextualizou o labor de Osterberger nunha época na que as mulleres non adoitaban ocupar o espazo público como protagonistas. Pola súa parte, a musicóloga López-Suevos presentou unha análise da súa obra localizada actualmente, basicamente enfocada ao piano e a melodías para piano e voz.

O acto pechouse cun concerto no que a soprano Susana de Lorenzo e a pianista Beatriz López-Suevos interpretaron unha mostra de obras da compositora compostelá. Os asistentes puideron escoitar obras como ‘Ma mi dicesti, op. 158’ (aria), ‘Ove sei?’ (canción italiana), ‘¡Adiós a Galicia!’, ‘Ausencia’, ‘Falas de nai’ (melodías galegas) e ‘Cantigas y Melodías Gallegas’.

Contribución á creación musical galega

A obra de Mme. Saunier e a súa contribución á consolidación da música culta de raíz galega é aínda unha gran descoñecida para o público galego, pero tamén para os intérpretes e estudos actuais. As súas composicións fíxanse en dous repertorios: o de piano solista, con pezas líricas e bailes de salón, e as cancións ou melodías galegas para voz e piano, nas que mostra o seu interese e compromiso co valor do patrimonio popular, da lingua e da cultura propias. Estas composicións contribuíron á creación dun legado musical galego no ámbi­to culto, onda o amplo repertorio de autores recoñecidos como Marcial del Adalid, Xoán Montes, Xosé Castro Chané, José Baldomir, Andrés Gaos ou Enrique Lens.

A música e a cultura na vida de Eugenia Osterberger

A compositora Eugenia Osterberger Luard (Mme. Saunier) naceu en Santiago de Compostela en 1852. A súa familia materna era galega, súa nai era a coruñesa Emilia Luard Álvarez, e seu pai o litógrafo e gravador Jorge Osterberger. A súa educación musical temperá e unha instrución académica moi superior á que habitualmente recibían as mozas daquela, xunto coa súa predilección polo piano desde cativa, levárona a inter­pretar e asinar múltiples obras que foron editadas en París, na Coruña e en Madrid.

En 1879 casou con Francisco Saunier e estableceuse na Coruña, onde mantivo unha participación activa desde o punto de vista cultural e social, sen renunciar á súa dedicación á composición. Formou parte das ini­ciativas promovidas por Emilia Pardo Bazán e outros intelectuais da cidade, como a fundación do padroado das Colonias Escolares, do que foi secretaria ata que mar­chou de Galicia na primeira década do século XX. Tamén foi académica correspon­dente da Real Academia Galega desde o ano fundacional.

A finais de 1907 traslada a súa residencia á Costa Azul francesa. Non se coñece a data exacta da súa morte, aínda que sabemos que foi posterior a 1914.

      dezasete frases 

1 “Que así mo pediron, que así mo mandaron, 
    que cante e que cante, na lingua que eu falo
    Rosalía de Castro

2  “Unha lingua é máis que unha obra de arte; 
    é matriz inesgotable de obras de arte”
    Daniel Rodríguez Castelao

3 “Lingua distinta indica distinta nacionalidade”
     Manuel Murguía

4  “A lingua que castiga e arrola, que atrona e que canta 
     é unha lingua inmortal”
     Curros Enríquez

5  “Cantarte hei, Galicia, na lingua galega”
     Rosalía de Castro

6  “Non ensinar o galego, senón falar en galego: 
     ese é o gran labor de toda a sociedade”
     Xaquín Lorenzo, Xocas

7   “GALICIA do silencio calada ... á forza”
      Uxío Novoneyra

8  “ Nobre e armoniosa fala de Breogán, 
     fala boa de fortes e grandes sen rival”
     Eduardo Pondal

9   “A nosa lingua é o camiño de ouro da nosa redención e do noso progreso”
      Antón Villar Ponte

10   “ As linguas son verdadeiras bandeiras nacionais:
       levan as súa propias cores”
      Manuel Murguía

11 Arredor da bandeira azul e branca, arredor da bandeira de Galicia, 
     cantemos o dereito á libre nova vida!
     Ramón Cabanillas

12  “Non por pequeno é desprezable un idioma”
       Curros Enríquez

13   “ O máis triste é a falsidade con que fóra pintan 
        aos fillos de Galicia e a Galicia mesma”
       Rosalía de Castro

 14  “Eu quixen que Galicia continuase e, ao lado da patria terrenal, 
        haxa estoutra patria que é a fala nosa”
       Álvaro Cunqueiro

15   A nosa "lingua rústica" vive porque aínda temos que dicir moito nela.                     alfonso daniel rodríguez castelao

16  “Se a cultura é o mellor froito da nación, será preciso recoñecer que non hai        vida nacional única onde existan diversas culturas”                                                         alfonso daniel rodríguez castelao

17  “Un idioma é sempre un signo exterior determinante dunha cultura”    

         VICENTE RISCO                                                                           

Dazasete de Maio

Xa falta moi pouco para a celebración do concerto conmemorativo das nosas letras, este ano adicado  o poeta Xosé Maria Díaz Castro, e que sinala o remate das actividades que o Equipo de Dinamización da Lingua Galega do CMUS "Xoán Montes", realiza o longo do curso escolar.

No corredor do primero andar temos unha escolma de 17 frases sobre o galego que nos deixaron os nosos devanceiros dende Rosalía ata Novoneira, pasando por Curros, Murguia, Vilar Ponte,  Castelao, Cunqueiro e que, con toda seguridade,  daránnos que pensar.

O mércores 21 as 20h faremos o xa clásico concerto de música galega con obras de compositores da terra, Montes, C. Berea, Juan Durán,  coa participación do Coro e a Banda de Grao Elemental e varios profesores a alumnos de piano.

Todo esta preparado para festexar  xuntos as Letras Galegas!

ESPERÁMOSVOS.!!!

 

O DÍA DAS LETRAS ADICADO A XOSÉ MARIA DÍAZ CASTRO

"Lémbrome ben de que, na miña época de estadía en Mondoñedo, dirixín unha revista absolutamente manuscrita, feita por estudantes". O poeta falaba tamén de que compuxo, nesa época, dous cadernos: Follas verdes e Follas ao vento. En 1931 publicou, en El Progreso Vilalbés, o primeiro texto en galego, Lembranzas e sospiros. Posteriormente, en carta a Fernández del Riego (14 de maio de 1959) dirá que “casi todo se ha perdido”, en referencia á súa obra anterior.

En 1936 deixou o Seminario ao ser chamado para incorporarse ao exército. Logo dunha breve estadía na fronte de Asturias, é destinado ao Hospital Militar de Pontevedra. Rematada a Guerra Civil, 1939, volveu a Mondoñedo. Transcorridos uns meses abandonou definitivamente o Seminario e contactou co seu amigo Aquilino Iglesia Alvariño, que dirixía daquela o Colexio León XIII, en Vilagarcía de Arousa. Díaz Castro incorporouse a aquel centro escolar onde impartiu clases ata a súa marcha a Madrid.

Nos Xogos Florais de Betanzos, 1946, acadou a frol natural ao mellor poema en castelán coa composición El cántico de la ciudad, 112 versos, e o premio á mellor poesía en galego con Nascida d’un soño, tríptico de sonetos, publicados ambos e dous no Anuario Brigantino, en 1948 e 1951, respectivamente.

Cursa estudos de Filosofía e Letras e trasládase a Madrid, 1948. O seu dominio dunha boa parte das linguas europeas permítelle entrar a traballar como tradutor no Ministerio del Interior e, logo, no Instituto de Estudios Hispánicos. Nos anos sesenta, trasládase ao Consejo Superior de Investigaciones Científicas, encargándose do servizo de traducións do Instituto Científico y Técnico Juan de la Cierva, concretamente no Centro Experimental del Frío, onde acadará a súa xubilación.

Dende Madrid colaborou coa revista Alba, dirixida, en Vigo, por Ramón González Alegre. En 1955 aparecen, no tomo IV da Escolma de Fernández del Riego, poemas seus en galego que recollerá en Nimbos. En 1961, o 5 de xullo, sae do prelo da editorial Galaxia Nimbos, a súa obra cimeira. O libro foi saudado e loado por Ricardo Carballo Calero, Ramón Otero Pedrayo, Ramón Piñeiro e outras voces autorizadas.

Díaz Castro retornou a Galicia en 1982, vivindo en Guitiriz co seu irmán Serafín e frecuentando a amizade de Alfonso Blanco Torrado, autor de Ascensión dun poeta (1955), ensaio merecente do IX Premio Ánxel Fole. Nesta etapa da súa vida, o poeta coñeceu e tratou algúns escritores galegos e colaborou con Dorna, publicando poemas e traducións en varios números da revista. Segundo el mesmo manifestou, en repetidas ocasións, a súa acollida por parte de Dorna, serviulle de “estímulo para retomar o hábito, para volver á poesía”. Por iniciativa dos seus amigos Luís González Tosar, coordinador daquela de Dorna, e Alfonso Blanco Torrado, a Asociación Cultural Xermolos de Guitiriz, en novembro de 1987, dedicoulle o volume Homenaxe a X. M. Díaz Castro. Cómpre destacar, así mesmo, que o d’Os Vilares foi importante tradutor, ao galego e ao castelán, de autores como Lamartine, Chesterton, Yeats, Whitman, Rilke... e que se ocupou tamén da crítica e do ensaio en revistas e xornais especializados como La Estafeta Literaria e Ínsula.

Finou en Lugo o 6 de outubro de 1990 e foi soterrado en Guitiriz. Deixou inéditos, en castelán, o poemario Sombras radiantes e unha longa composición, Melodía.”

Texto de Luís González Tosar

O Consello da Cultura celebra o día da danza cunhas xornadas de debate

Me gust

Compart

O 29 de abril é a data establecida pola Unesco para celebrar o Día da Danza. Unha efeméride á que se suma o Consello da Cultura Galega (CCG) coas xornadas “A danza a debate”, que terán lugar o vindeiro 5 e 6 de maio na sede da institución. A actividade, organizada pola Sección de Música e Artes Escénicas, ten aberto o prazo de inscrición. Eva Faraldo é a coordinadora destas xornadas que ofrecerán un estado da cuestión da situación actual da danza tanto no ámbito educativo como no profesional.

As xornadas buscan “perfilar cal é a situación da danza a partir das que se poderán facer posteriores análises” segundo explica a coordinadora Eva Faraldo. Estrutúranse en dous días: no primeiro reflexionarase sobre a Danza Tradicional, propia da nosa riqueza cultural; mentres que no segundo día abordarase a Danza Clásica e Contemporánea. En ambas sesións procurarase debuxar unha radiografía actual tanto desde o punto de vista do eido educativo, dos centros e dos currículos educativos do ensino regrado, como desde a práctica. 

No marco do programa, o bailador Sergio Cobos ofrecerá “bailegramas” unha proposta didáctica para o ensino da danza tradicional; mentres que Cristina Lata, profesora no Conservatorio de Lugo de danza clásica e tradicional, insistirá na necesidade de que haxa unha titulación específica para este tipo de danza, do mesmo xeito que existe para a música tradicional. No ámbito da segunda xornada, a directora do Conservatorio Superior de Danza de Madrid, falará do actual plan de estudos de danza no marco educativo trazado polo Espazo Europeo de Educacion Superior. 

O coreógrafo Jesús Quiroga, a investigadora Raquel González e o profesor da E-TRAD (Escola de Música Folk e Tradicional) Javier Feijoo, “Chisco”, completan este programa. A inscrición nas xornadas é gratuíta, conta con cen prazas e deberá facerse a través da rede.

A Sección de Música e Artes Escénicas

A Sección de Música de Artes Escénicas está coordinada por Maximino Zumalave e conta entre os seus membros con nomes como a crítica teatral e docente Inma López Silva ou o músico e compositor Juan Durán. Entre a súa actividade recente destaca a organización das xornadas “As bandas de música na cerna da cultura popular de Galicia” ou “A música tradicional hoxe: perspectivas e retos”; así como a elaboración do informe “As artes escénicas en Galicia: situación e perspectivas”, que realiza unha análise da situación do sector das artes escénicas nos seus diferentes ámbitos, ademais de facer unha serie de propostas de política cultural para os vindeiros anos.

Día Internacional da danza

En 1982 a UNESCO, atendendo a unha proposta do Comité Internacional da danza do Instituto Internacional do Teatro (IIT), decidiu dedicar o 29 de abril como Día Internacional da Danza. A data escollida conmemora o nacemento de Jean Georges Noveverre, investigador, bailarín e creador do ballet moderno. Co gallo desta celebración, cada ano encarga unha mensaxe para difundir internacionalmente. Este ano a mensaxe recaeu no francés Mourad Merzouki (Lyon, 1973), coreógrafo, bailarín e director da Compañía Käfig do Centre Chorégraphique National de Créteil et du Val de Marne.

70 anos do "Sempre en Galiza"

• 
  
• 
  
• 
  
• 
  
• 
  
• 
  
• 
  
• 
  
•  

70 anos do 'Sempre en Galiza'

O 10 de marzo de 1944, Edición As Burgas, dependente do Centro Ourensán de Bos Aires publicaba un dos libros máis influentes do século XX galego: Sempre en Galiza.

Anteportada e portada o libro.

Considerada a biblia do galeguismo, a obra, dividida en catro partes e con dedicatoria a Alexandro Bóveda, recolle unha escolma de artigos que Castelao viña escribindo xa desde 1935, cando o goberno lerrouxista o enviara ao desterro en Badaxoz, e que aparecen publicados so o epígrafe "Adro". As outras tres partes aparecen situadas en Barcelona e Valencia en 1937 ("Libro Primeiro"); Nova York e Atlántico de 1940, ("Libro Segundo") e Bos Aires, 1943, ("Libro Terceiro"). Posteriormente, na segunda edición da obra de 1961, engadiríaselle un "Libro Cuarto" que contén textos escritos de 1944 a 1947 en Bos Aires, entre eles, a célebre "Alba de Groria" que se pode consultar aquí. [PDF 4.2Mb]

A natureza fragmentaria do libro e o seu delongado período de composición nun tempo histórico moi convulso que abrangue desde a II República, e a Guerra Civil española ata a posguerra no exilio americano, fan do Sempre en Galiza, máis que unha obra teórica de carácter unitario, unha miscelánea de textos de variada tipoloxía que van reflectindo a evolución do seu autor, e que están guiados, ideoloxicamente, por dous obxectivos estratéxicos: "a liberación nacional de Galicia e a emancipación socioeconómica do campesiñado galego" (Beramendi e Máiz, 1992).

Presentación na Academia de 'Martin Codax. Bañarnos emos nas ondas'

Nesta obra, editada conxuntamente pola Real Academia Galega, o Parlamento e a Xunta de Galicia, recóllense as sete cantigas de Martin Codax publicadas hai un século polo libreiro Pedro Vindel.

O título completo da obra, con edición a cargo do secretario da Academia, Henrique Monteagudo, é Martin Codax. Bañarnos emos nas ondas! As sete cantigas / O Pergamiño Vindel, e á súa presentación asistiron -ademais de abondosos membros numerarios e persoeiros da cultura galega- a presidenta do Parlamento de Galicia, Pilar Rojo; o presidente da Academia, Xesús Alonso Montero; o conselleiro de Educación, Cultura e Ordenación Universitaria, Xesús Vázquez Abad; o secretario desta corporación, Henrique Monteagudo; os secretarios xerais de Cultura e Política Lingüística, Anxo Lorenzo e Valentín García Gómez respectivamente, e o membro honorario Giuseppe Tavani, autor, así mesmo, dunha introdución preliminar a esta obra.

O primeiro en tomar a palabra foi o presidente da Academia, Xesús Alonso Montero, quen na súa intervención trazou un perfil biográfico do libreiro Pedro Vindel (1865-1921), e do proceso de descuberta e publicación en 1914 das sete cantigas de Martin Codax no que participou tamén o erudito pontevedrés Víctor Said Armesto, primeiro titular no estado español dunha cátedra de literatura medieval galego-portuguesa.

O secretario da Academia e editor da obra, Henrique Monteagudo, comezou o seu discurso salientando a necesidade de pór en valor e espallar o coñecemento da nosa tradición literaria: "Con esta edición queremos chamar a atención sobre o valiosísimo tesouro que constitúe a nosa lírica medieval", e proseguiu a súa alocución facendo unha descrición dos aspectos máis relevantes da publicación presentada onte na Academia, e que consta de varios textos introdutorios, traducións a oito linguas, reproducións facsimilares das versións conservadas no Cancioneiro da Biblioteca Nacional de Lisboa e na da Vaticana, así como dun disco compacto coas interpretacións musicadas das cantigas de Martin Codax seguindo a notación musical conservada no Pergamiño Vindel.

"O que me chamou a atención sobre as Cantigas de Martin Codax foi a interpretación que deste texto fixo o gran lingüísta Roman Jakobson, quen aplicou un método de análise estruturalista, baseado na identificación dos elementos recorrentes, completamente ineficaz na interpretación deste tipo de composicións que se basea precisamente na iteración e nos paralelismos", con esta confesión principiou a súa lectura o profesor Giuseppe Tavani, membro honorario da Academia. Para este estudoso, as Cantigas de Martin Codax deben ser lidas como un "macrotexto" , un conxunto unitario no cal cada unha das cantigas forma parte dun discurso narrativo máis amplo no que se expresa un "desexo frustrado" da narradora protagonista: o do regreso do amante ausente.

O conselleiro de Educación e Cultura, Xesús Vázquez, definiu as cantigas de Martin Codax como "raíz primixenia da nosa cultura" e destacou ademais a súa potencia literaria: "aquí a palabra revélase cunha enerxía capaz de transmitir emocións que non caducan". O conselleiro rematou o seu discurso afirmando a necesidade de festexar o centenario da publicación do único texto que conserva a melodía que acompañaba o recitado das cantigas de amigo: "estes bens literarios deben seguir sendo interpretados colectivamente", concluíu.

Pola súa parte, a presidenta do Parlamento, Pilar Rojo, manifestou a súa satisfacción pola publicación desta obra froito da colaboración entre a institución que preside, a Academia e a Xunta de Galicia: "Sen dúbida, unha conmemoración conxunta das tres institucións contribúe a realzar a importancia literaria da obra de Martin Codax e do valor que a tradición neotrobadoresca ten como patrimonio cultural do maior relevo non só para Galicia, senón para España e a civilización europea no seu conxunto". E rematou o seu discurso expresando a súa vontade de seguir mantendo no futuro a colaboración entre o Parlamento e a Academia.

A interpretación, por parte do Grupo de Música Antiga Martin Codax, das sete cantigas deste autor e outras pezas do seu repertorio na Igrexa de Santiago púxolle o ramo á xornada dedicada á conmemoración do primeiro centenario da publicación do Pergamiño Vindel.

Música no día das mulleres

Este luns día 10 as 20h no Auditorio do Conservatorio, faremos o concerto que conmemora o Día Internacional da Muller. Un grupo de profesores e profesoras poñerá a música que vai de J.S.Bach a Schumann, pasando por Donizetti, Bellini, Mahler, e Richard Strausss.

Na vidreira do corredor do primeiro andar de camiño o  auditorio podedes visitar unha exposición de carteis que baixo o lema "A unión fai a forza" presentamos oito grupos de mulleres pioneiras na loita por un lugar no mundo que vai dende das monxas do mosteiro de Ramirans as abadesas de Sobrado de Trives pasando polas mulleres das Encrobas ata as intelectuais do Seminario de Estudos  Galegos, que coa súa unión fixeron posible acadar cotas de poder impensables, foron quén que defender a terra que cultivaban ou a desenvolver as súas capacidades intelectuais nun mundo no que o papel da muller era moi limitado fora do ambito familiar.

Unha pequena guia explica as circunstancias de cada un dos grupos que forman a exposición.

Concerto conmemorativo do Día da Muller Traballadora

Santiago reivindica a figura de Rosalía de Castro

Diversas iniciativas rememoran a escritora dende o sábado. O día 24 celébrase o aniversario do seu nacemento
O 24 de febreiro e as datas próximas son consideradas como o «Día de Rosalía», celebración coa que se busca recordar o aniversario do nacemento da autora de Cantares Galegos. Compostela é, cada vez máis, o centro de conmemoracións. Dende o sábado 22 e ata o mércores 26 distintos lugares de Santiago acollerán actividades sobre a autora.
A variada programación, aberta e gratuíta, e impulsada, entre outras entidades, pola Agrupación Cultural O Galo, a Asociación de Escritores en Lingua Galega e a Asociación Cultural Musical Solfa, arranca o sábado. Nesta primeira xornada os actos terán lugar na praza de Vigo, a partir das 11.00 horas, e consistirán nunha lectura de textos de Rosalía e nunha ofrenda floral. A continuación, de 11.30 a 13.30 horas, realizarase un Roteiro Rosaliano por Compostela guiado por Mercedes Espiño.
O domingo 23 celebrarase o acto central de homenaxe no Panteón de Galegos Ilustres. Tamén haberá unha lectura pública da obra deRosalía.
Xa o luns 24, propio «Día de Rosalía de Castro», poñeranse en marcha diversas campañas. Entre elas destaca a de «Agasalla un libro en galego e unha flor», para que os cidadáns se animen a comprar obra en galego e regalala; ou Graffiti Rosalía, co que se busca que os centros escolares enriquezan os seus muros con versos da autora. Ese día tamén cobrará vida a iniciativa «#euRosalía», unha acción colectiva en Internet promovida pola Fundación Rosalía de Castro, que anima os cidadáns a sacarse unha autofoto con calquera motivo relacionado coa autora e a subila ás distintas redes sociais usando esa etiqueta. Ese mesmo día, ás 10.30 horas, partirá de Porta Faxeira unha comitiva formada por membros desta fundación e do Concello, acompañados de gaiteiros, para realizar unha ofrenda floral na praza de Vigo. A xornada completarase cun acto ás 19.00 horas na Casa Museo de Rosalía de Castro en Padrón. Alí presentarase De Cantares Hoxe. Vos Cantares Galegos de Rosalía de Castro non Século XXI.
Por último, o mércores día 26, celebrarase, ás 20.00 horas e na Libraría Couceiro de Santiago, unha conferencia sobre a súa figura.Goretti Sanmartín e Carmen Fernández-Pérez Sanjulián darán unha charla titulada A reivindicación feminista e dá lingua nos Cantares Gallego de Rosalía de Castro